Alışveriş İsteği Hormonlardan Kaynaklanabilir ?

Mensturasyon döngüsünün kadınların birçok davranışsal, psikolojik ve fiziksel durumları ile ilişkilendirildiği bilinmekte. Östrojen dengelerinin değişmesiyle paralel bir şekilde birçok araştırma yumurtlama sonrası dönemde kadınların daha rasyonel, mantıklı ve kontrollü olduklarını, yumurtlama ya da premens dönemde dürtüsel hareketlerinde, kaygı ve huzursuzluk hislerinde bir artış yaşadıklarını göstermektedir.

Yumurtlama döneminde ve doğurganlıklarının zirve yaptığı süreçte kadınların giyim tarzlarını erkekleri etkileyecek şekilde adapte ettiklerini (süslenme etkisi) görüyoruz. Araştırmalar gerçekten de premens döneminde kadınların diğer dönemlere oranla daha dürtüsel ve daha az kontrollü davrandıklarını ve bu sürecin de fazla para harcama davranışı ile aynı doğrultuda bir bağlantısı olduğunu göstermektedir.

Kadınların kendilerini nasıl hissettikleri ve benlik algıları erkeklere oranla alışveriş davranışı ile daha yakından ilintili ve erkeklere oranla bu deneyime atfettikleri önem çok daha fazla. Elbette ki kadınların finansal davranışları üzerinde mensturasyon döngülerinin etkisi inkar edilemez.Premens döneminde harcamalara karşı daha az kontrollü bir yaklaşım oluyor, daha dürtüsel ve daha fazla harcamalar oluyor. Aynı zamanda konsantrasyon ve hafıza, duygusal iniş çıkışlar ve verilen tepkiler anlamında da sıkıntılar yaşanabiliyor.

Tüm bunlarla bağlantılı olarak da paraya dair çok da işlevsel olmayan davranışları bu dönemde sergileyebiliyorlar. Çoğunlukla da sonuç planlanandan daha fazla harcama, kontrolü kaybetme hissi, ve etraflıca düşünmeden dürtüsel olarak yapılan alışverişler olabiliyor.

Alışveriş hayatın odak noktası haline geldiğinde tehlike çanları çalmaya başlamıştır!

Alışveriş yapmak iyi hissettirdiği için bu kendi içinde bir kısır döngü haline gelebiliyor, yeni bir şey satın alarak ne kadar mutlu ve neşeli oluyorsak mutlu hissettiren aktiviteyi tekrar etmeye ya da o aktiviteden daha fazla yapmaya dair yeni bir istek doğabiliyor. Burada mutluluk ve kendini iyi hissetme ile ilişkilendirdiğimiz seratoninin döngüsel etkisinden söz etmek mümkün. Yani alışveriş yaparak daha iyi hissetme, daha iyi hissettiğin için yine alışveriş yapma ve sonra yine iyi hissetme gibi bir kısır döngü kişiyi kıskacına alabiliyor. Ve elbette ki burada bağımlılık tehlikesi de ortaya çıkabiliyor.

Alışveriş yapmanın abartılması ya da tehlikeli boyuta gelmesi ancak bu davranışın kişinin günlük hayatını ve işlevselliğini olumsuz yönde etkilemeye başlaması, gün içerisinde bu konu etrafında ciddi bir meşguliyet oluşturmaya başlaması, alışveriş yapamadığında ya da herhangi bir şey satın almadığında ciddi bir içsel,ruhsal sıkıntı çekmeye başlaması ve tüm bu aktivitelerin sonuçlarından zarar görmeye başlaması (ör:ödeyebileceğinden çok daha fazla bir borcun altına girmek gibi) ile anlaşılabilir.

Elbette bunların anlamı üzerine düşünmek de önemlidir. Örneğin dış görünüme dair yapılan yatırımların bu kadar fazla ve yoğun olması ve sürekli bir “alma” davranışında olmak psikolojik ve ruhsal düzeyde bu davranışların neyin yerine geçmekte ve aslında nasıl bir “eksiğin” tamamlanmasına dair bir çaba haline gelmekte olduğunu ve bunların hepsini kişisel bazda değerlendirmek gerekir. Bu şikayetlerle terapiye gelen danışanlar için öncelikle bu sürecin anlamını keşfetmelerine büyük bir önem atfediyoruz.